1. Giriş

Yakın zamanda, 2005/9207 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik (“Yönetmelik”) kapsamında önemli değişiklikler yapılmıştır; bu bilgi notunda söz konusu değişiklikler özetlenecektir.

 2. Yönetmelik’te Önemli Değişiklikler

2.1. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na Resen Ruhsat Verme Yetkisi Verildi.

Yönetmelik’e eklenen 45/A maddesi ile birlikte, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (“Bakanlık”) resen işyeri açma ve çalışma ruhsatı verebilecektir. Ruhsatın verilebilmesi için aşağıdaki sürecin işletilmesi gereklidir:

·       İşletmeci, kamu veya özel hukuk gerçek/tüzel kişilerine ait olan taşınmazlar üzerinde, kamu veya özel sektör yatırımları ya da faaliyetleri için yetkili idareye ruhsat başvurusunda bulunmuş olmalıdır.

• Yetkili idare başvuruyu iki ay içinde sonuçlandırmamış olmalıdır.
• Ardından, işletmeci, Bakanlık’tan ruhsat talebinde bulunmalıdır.
• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İl Müdürlüğü (“İl Müdürlüğü”), yetkili idareden ruhsat başvurusuna ilişkin görüş istemelidir (Yetkili idare, 15 gün içinde görüş vermezse olumlu görüş verilmiş sayılacaktır.).
• Yetkili idarenin görüşü alındıktan sonra, 15 gün içinde yapılan incelemede ruhsat talebinin Yönetmeliğe uygun olduğunun anlaşılması halinde, İl Müdürlüğü ruhsatı düzenleyecektir.
• Eksiklik varsa başvuru sahibine bildirilecek, giderilince ruhsat verilecektir.
• İşletmeci, ruhsat bedelini, Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü Yılı Birim Fiyat Listesine göre ödeyecektir.

Düzenlenen ruhsat ve ekleri 3 iş günü içinde yetkili idareye gönderilecektir. İl Müdürlükleri, ruhsata esas kesinleştirici mahiyette denetim yapamayacak; denetim için yetkili idareye bildirimde bulunacaktır. Denetimin yapılmaması durumunda sorumluluk yetkili idareye aittir. Yetkili idare, denetimde ruhsat iptali veya güncellenmesini gerektirir durum tespit ederse, gereği için İl Müdürlüğüne bildirimde bulunacaktır.

2.2. Konaklama Yerleri İçin Aranacak Nitelikler

Konaklama yerlerinin yapı kullanma izin belgesi ve itfaiye raporu alması zorunlu hale getirilmiştir. Ayrıca Yönetmelik EK-1’de konaklama yerlerine ilişkin aranan nitelikler detaylı bir şekilde yeniden düzenlenmiştir.

2.3. Turizm Amaçlı Konutlara Getirilen Yükümlülükler

Turizm amaçlı kiralanan konutlar için aranan şartlar netleştirilmiştir. Yüksek nitelikli konutlar hariç olmak üzere, 7464 sayılı Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında yer alan ve kiraya veren adına aynı binada izin belgesi düzenlemesine konu bağımsız bölüm sayısı 5’i geçen yerlerde işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmesi zorunlu hale getirilmiştir. Bu konutlar için düzenlenecek ruhsatlarda ortak hükümlere ilave olarak aşağıdaki şartlar aranacaktır:

• İşletmenin bulunduğu binada bağımsız bölüm sayısının en fazla %25’ine kadar aynı kiraya veren adına faaliyet alanı belirlenmiş olmalıdır.
• İşyerinin açılması hususunda kat maliklerinin oy birliği ile karar alınmalıdır. Faaliyetin yürütüleceği binanın, birden fazla bağımsız bölüm içeren binalardan oluşan konut sitelerinde yer alması durumunda, birinci cümlede yer alan karara ilave olarak, sitede bulunan tüm binaların kat maliklerinin oy birliği ile karar alınmalıdır.
• Faaliyetin yürütüleceği bağımsız bölümler ana gayrimenkulün kayıtlı bulunduğu tapu kütüğünde, mesken olarak gösterilmeli veya üzerinde mesken amaçlı kat irtifakı ya da kat mülkiyeti bulunmalıdır.
• İşletmeci, konutun mülkiyetine sahip olmalı veya intifa hakkı ya da üst hakkı tesis etmek suretiyle konutu tasarrufunda bulunduran gerçek veya tüzel kişilerden olmalıdır.
• İşletme için yangına karşı gerekli tedbirler alınmış olması yeterlidir, itfaiye raporu aranmayacaktır. Yangına karşı gerekli tedbirlerin alınmasında ve 30 kişiden fazla çalışanın bulunduğu işletmeler için düzenlenecek itfaiye raporu tanziminde konut kullanım sınıfı esas alınacaktır.

2.4. Diğer Değişiklikler

Yönetmelik ekinde yer alan gayrisıhhi müesseseler listelerine, yeni tesisler eklenerek hangi tesislerin hangi çalışma alanında kaldığı hangi nitelikleri taşıması gerektiği netleştirilmiştir.

3. Sonuç

Yukarıda önemli görülen kısımları anlatılan ve birçok işletmeciyi doğrudan ilgilendiren değişiklikler, 11 Aralık 2025 tarihinde yürürlüğe girmiştir. İlgili tüm işletmecilerin, yeni düzenlemelere uygun hareket etmeleri önemlidir.