Yabancı Para İle İşlem Yapma Yasağına İlişkin İstisnaların Kapsamının Genişletilmesi
06.03.2025, İstanbul
Giriş
6 Mart 2025 tarihli ve 32833 sayılı Resmi Gazete’de;
- Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2025-32/72) ile
- Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2018-32/45)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2025-32/73)
yayımlanmış ve yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Öncelikle değişiklik Tebliğleri ile yabancı para ile işlem yapma yasağının esnetildiğini belirtmek yerinde olacaktır. Esasen mevcut istisnalar devam etmekle birlikte 2008-32/34 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara İlişkin Tebliğ’in “Döviz Cinsinden ve Dövize Endeksli Sözleşmeler” başlıklı 8. maddesinin 9. ve 15. fıkralarından uygulama bakımından önem arz eden ibareler çıkartılmıştır.
Diğer yandan, 2018-32/45 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara İlişkin Tebliğ’in “Kamera ve Görüntü Kayıt Sistemi” başlıklı 26. maddesinin 1. ve 5. fıkralarında yer alan yetkili müesseselerin yükümlülüklerinin süresi arttırılmıştır.
2025-32/72 sayılı Tebliğ Değişikliği
Türkiye’de yerleşik kişiler kendi aralarında akdedecekleri taşıt sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinden kaynaklanan ödeme yükümlülüklerini yabancı para cinsinden veya yabancı paraya endeksli olarak kararlaştırılabilmektedir. Ancak 19 Nisan 2022 tarihinde yapılan değişiklik ile belirli haller dışında yabancı para cinsinden belirlenen ödeme yükümlülüğünün ifası sırasında, Türk Lirası cinsinden ödeme yapılması gerektiği düzenlenmiştir. 2025-32/72 sayılı Tebliğ Değişikliği ile Türk Lirası cinsinden ödeme yapma zorunluluğuna son verilerek maddenin devamında yer alan yabancı para cinsinden ödeme yapılabilecek istisnai hallerin konusu kalmadığından bu düzenlemeler de yürürlükten kaldırılmıştır. Böylece taşıt sözleşmeleri dışındaki tüm menkul satış sözleşmelerinde yabancı para üzerinden ödemede bulunulması mümkün hale getirilmiştir.
Önemle belirtmek gerekir ki, Türk Lirası ile ödemenin kararlaştırıldığı mevcut sözleşmelere bu Tebliğ değişikliğinin bir etkisi bulunmamaktadır. Başka bir deyişle Türk Lirası üzerinden akdedilen sözleşmeler bundan böyle yabancı para üzerinden ifa edilecek değildir. Bugünden itibaren yabancı para üzerinden akdedilen yeni sözleşmelerin ise yabancı para üzerinden ifa edilebilmesi hukuken mümkündür. Şu da var ki Türk Lirası üzerinden ifanın kararlaştırıldığı mevcut sözleşmeleri taraflar bedel yönünden revize ederek yabancı para üzerinden ifayı kararlaştırabilirler.
2025-32/72 sayılı Tebliğ Değişikliği ile yapılan bir başka düzenleme ise, ilgili maddenin on altıncı fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla kamu kurum ve kuruluşlarının veya Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı şirketleri ile Endüstriyel Yetkinlik Değerlendirme ve Destekleme Programı (EYDEP) kapsamında (A) veya (B) seviye sertifikaya sahip olan şirketlerin taraf olduğu gayrimenkul satış ve gayrimenkul kiralama dışında kalan sözleşmelerde, sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin yabancı para cinsinden veya yabancı paraya endeksli olarak kararlaştırılması hala mümkün iken ödenmesi ve kabul edilmesi ibareleri hükümden çıkartılmıştır. Bu ibarelerin hükümden çıkartılmasıyla madde metni tüm fıkralar yönünden yeknesak hale getirilmiştir. Tüm fıkralarda yalnız yabancı para üzerinden anlaşma yapılabilmesine olanak sağlanmıştır, fakat ödeme ve kabul edilme ibarelerine yer verilmeyişi bu işlemlerin yapılmasına izin verilmediği intiba uyandırmaktadır. Bu kapsamda taşıt sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde yabancı para üzerinden ifanın serbest bırakıldığını dikkate aldığımızda bu değişiklik ile amaçlananın da yabancı para üzerinden kabul ve ödemenin mümkün olabilmesidir.
Sonuç itibariyle 15. fıkrada kabul edilmesi ve ödenmesi ifadesinin çıkartılması yabancı para üzerinden ifa yasağının kapsamını genişletmek için değil bilakis bir yasağın olmadığını teyit etmek için yapılmıştır.
2025-32/73 sayılı Tebliğ Değişikliği
2025-32/73 sayılı Tebliğ Değişikliği ile Türk Parası Kıymetini Koruma ve ilgili diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde faaliyet göstermeye yetkilendirilmiş anonim şirketlerin, bir başka ifadeyle yetkili müesseselerin kamera ve görüntü kayıt sistemlerine ilişkin yükümlülüklerinin süresi uzatılmıştır.
İlk değişikliği ifade etmemiz gerekir ise, daha önce de yetkili müesseseler kamera ve görüntü kayıt sistemleri ile elde ettikleri kayıtları kayıt tarihinden itibaren en az 1 yıl süreyle saklamak zorunda iken artık 2025-32/73 sayılı Tebliğ Değişikliği ile 2 yıl saklamak zorundadır.
Bir diğer değişiklik ise daha önce de yetkili müesseselerin kamera ve görüntü kayıt sistemleri ile elde edilen kayıtları haftalık olarak mevcut iş yerlerinden farklı bir lokasyonda veya bulut bilişim hizmetlerini kullanmak suretiyle aynı görüntü kalitesiyle yedeklemesi ve bu verileri en az 1 yıl süreyle saklaması zorunlu iken artık 2025-32/73 sayılı Tebliğ Değişikliği ile 2 yıl saklaması zorunlu kılınmıştır.
Sonuç
Tebliğ değişikliklerinin konusunu oluşturan hususları özetlemek gerekir ise;
- Taşıt sözleşmeleri dışında kalan taşınır satış sözleşmelerinde yabancı para üzerinden sözleşme yapılabilecek, bu sözleşmeye uygun olarak yabancı para üzerinden ifada bulunulabilecektir. Bu değişiklik Türk Lirası üzerinden ödemenin kararlaştırıldığı sözleşmelere etki etmeyecek yabancı para üzerinden yapılan yeni sözleşmelerde hüküm ifade edecektir.
- Kamu kurum ve kuruluşlarının veya Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı şirketleri ile Endüstriyel Yetkinlik Değerlendirme ve Destekleme Programı (EYDEP) kapsamında (A) veya (B) seviye sertifikaya sahip olan şirketlerin taraf olduğu gayrimenkul satış ve gayrimenkul kiralama dışında kalan sözleşmelerde kararlaştırılan yabancı para borçlarının, yabancı para üzerinden ifa edilip edilemeyeceği açık olmamakla birlikte kanaatimizce bir önceki başlıkta yapılan değişikliği dikkate aldığımızda yabancı para üzerinden ifa mümkün olabilmelidir.
- Yetkili müesseselerin kamera kayıtlarını saklama ve yedekleme yükümlülüğü 1 yıldan 2 yıla çıkartılmıştır.
Saygılarımızla
VB Partners
blog.disclaimer.title
blog.disclaimer.content legal.disclaimer